Çölyak Hastaları Glüten Yerse Ne Yapmalı
Çölyak Hastaları Neden Glüten Tüketmemelidir?
Çölyak hastalığı veya glüten intoleransı olmayan kişilerin ne yedikleri hakkında çok fazla düşünmeleri gerekmez. Raftan bir ürünü alıp incelemeden sepetlerine atabilirler. Bu yüzden, çölyak hastalığı olan biri için market alışverişi çok daha zorlu olabilir. Sadece market alışverişinde değil yemeğe çıkarken de çok dikkatli olmaları gerekir. Çünkü glüten içeren yiyeceklerle temas eden glütensiz yiyecekler bile çapraz kontamine olur ve çölyak hastaları için soruna yol açabilir.
Yanlışlıkla glüten alımı şiddetli bir reaksiyon başlatır ve bazı rahatsız edici semptomları tetikler. Peki, yanlışlıkla glüten tüketirseniz ne yapmalısınız? Öğrenmek için makaleyi okumaya devam edin…
Glüten Yediğinizde Ne Olur?
Glüten, buğday, arpa ve çavdar gibi belirli tahıllarda bulunan bir protein türüdür.
Çölyak hastalığınız varsa, glüten tüketmek bağırsakların iç yüzeyine zarar veren bir bağışıklık tepkisini tetikler. En küçük glüten parçacığı bile iyileşmesi aylar sürebilen ciddi bir reaksiyona ve bağırsak hasarına neden olabilir. Tepki glüten tüketiminden hemen sonra başlar.
Bir çölyakın glütene olumsuz tepkisinin ardındaki gerçek mekanizma, gliadin adı verilen bir proteindir. Özellikle çölyak hastalığı ile ilişkili olan dört farklı gliadin türü vardır. Otoimmün reaksiyonu tetikleyen, gliadinde bulunan spesifik amino asitlerdir.
Çölyak hastalığı olan bir kişi glüten tükettiğinde, bağışıklık sistemi gliadini yabancı bir istilacı olarak tanır ve onunla savaşmak için antikorlar üretmeye başlar. Ne yazık ki, bu süreçte sağlıklı hücreler zarar görür - özellikle ince bağırsağı kaplayan villuslar. Villi, ince bağırsaktan geçen gıdalardan besinlerin emilebildiği yüzey alanını artıran minik parmak benzeri çıkıntılardır. Otoimmün aktiviteden zarar gördüklerinde işlevleri bozulur .
Tanı konulmamış çölyak hastalığı ile ilişkili bazı uzun vadeli semptomlara katkıda bulunan, villusun bu hasarı ve sonuçta ortaya çıkan besinlerin emilim bozukluğudur. Bu semptomlar yorgunluk, kemik veya eklem ağrısı, anemi, periferal nöropati ve depresyon veya anksiyeteyi içerebilir.
Yanlışlıkla Glüten Tükettiğinizde Uygulamanız Gereken Adımlar
Yanlışlıkla glüten aldığınızı fark ederseniz mümkün olan en kısa sürede iyileşmek için uygulamanız gereken bazı adımlar vardır:
Bol su için: Su içmek vücudunuzun hidrat dengesi için çok önemlidir. Özellikle ishal yaşıyorsanız bol su içmelisiniz. Sisteminizin yıkanmasını sağlamak için Hindistan cevizi suyu, kemik suyu gibi başka sıvılardan da destek alabilirsiniz.
Dinlenin: Vücudunuzun iyileşmek ve eski sistemine geri dönmek için zamana ihtiyacı olacaktır. Fiziksel yan etkiler yaşarken çalışmak veya okula gitmek kendinizi daha kötü hissetmenize sebep olabilir. Elinizden geldiği kadar vücudunuzu dinlendirin.
Aktif kömür alın: Çok fazla gaz ve şişkinlik yaşıyorsanız, aktif kömür almak yardımcı olabilir. Kömür toksinlere bağlanarak gaz ve şişkinliği ortadan kaldırmaya yardımcı olur, kabızlığı önlemek için bunları kullanırken su alımınızı artırdığınızdan emin olun.
Bağırsaklarınızı iyileştirin: Probiyotik almak, bağırsağınızdaki sağlıklı bakteri dengesini yeniden kurmanıza yardımcı olacaktır ve L-glutamin, bağırsak onarımı için yararlı olan bir amino asittir. Omega-3 yağ asitleri, zencefil ve zerdeçal gibi iltihaplanmayı azaltan takviyeler de alabilirsiniz.
Bu adımları birkaç gün uyguladıktan sonra kendinizi daha iyi hissetmeye başlarsınız. Yine de mutlaka doktorunuzdan randevu alın ve kontrole gitmeyi ihmal etmeyin.
Glüten Tüketiminden Kaçınmak İçin Alabileceğiniz Önlemler
Yiyecek etiketlerini okuyun: Market alışverişiniz esnasında her ürünün ambalajını inceleyin. Glütensiz etiketini görmeden almayın ve tüketmeyin.
Pişirme gereçlerinizi ayırın: Evde glütensiz diyet uygulayan başka birisi yoksa çapraz kontaminasyonu önlemek adına kendi pişirme gereçlerinizi ayırın. Kendinize ait yiyecekleri etiketleyin
Araştırın ve Konuşun: Dışarıda yemek yiyecekseniz işinizi şansa bırakmayın. Glütensiz seçenekler sunan bir restoran tercih edin. Bunun yanı sıra restoranın sahibi veya şefini çölyak hastası olduğunuza dair bilgilendirin. Böylece çapraz kontaminasyon riskini de ortadan kaldırmış olursunuz.
Çölyak hastalığı çok hassas ve dikkat isteyen bir hastalıktır. Ancak bu konuda bilinçli olursanız sıkıntı yaşamadan hayatınıza devam edebilirsiniz.